Naam van het project: Gemeente Hilvarenbeek, boordevol energie

Initiatiefnemer: Wendy Vorstenbosch

Categorie: Rabobank Mooiste Burgerinitiatief

1. Beschrijving

De in juli 2012 opgerichte energiecoöperatie Hilverstroom en Gas streeft naar een energieneutrale gemeente Hilvarenbeek.

Doel is om lokaal duurzame energie te produceren en te verkopen. en daarmee de regionale zelfvoorzienendheid bij de productie en het gebruik van duurzame energie te bevorderen. Hierbij wordt steeds gezocht naar slimme combinaties waardoor (agrarische)bedrijven, burgers, verenigingen en publieke instellingen gaan samenwerken. Dit bevordert in sterke mate de burgerparticipatie. Het is daarmee ook een duidelijk voorbeeld van doedemocratie, cocreatie, kortom van een duurzame aanpak.

2. Context

In een omgeving met veel burgerkracht was het idee om eigen energie op te wekken snel geboren. Lokaal betrokken mensen vormden een initiatiefgroep om een lokale professionele organisatie op te zetten. Deze initiatiefgroep bestaat uit mensen die veel ervaring hebben met het opzetten van een leefbaarheidscoöperatie (het mooie voorbeeld in www.esbeek.eu en www.biest-houtakker.eu) en met kennis van energie (“de techniek”).

3. Organisatiestructuur

Coöperatieve vereniging. Het is van belang dat er leden zijn met ledeninvloed en zeggenschap. De Coöperatie is opgericht in juli 2012. De eerste formele ledenvergadering wordt georganiseerd net na de zomervakantie in 2013.

4. Financiering

Inwoners en bedrijven die gebruik willen maken van de diensten van de coöperatie worden lid en nemen een aandeel van 250 euro. De winst van de coöperatie wordt geïnvesteerd in projecten voor lokale opwekking van duurzame energie en voor andere maatschappelijke projecten. Er wordt momenteel hard gewerkt aan verschillende vormen van energieopwekking. Hierbij krijgt ook het verdienmodel veel aandacht. Er is een financiële bijdrage ontvangen van de lokale Rabobank om, de coöperatie vorm te geven en wat opstartkosten mee te betalen. Tevens hebben we een subsidie ontvangen van Rural Alliances.

5. Professionaliteit

Een veertigtal vrijwilligers is in vier werkgroepen (handel, productie, coöperatie en communicatie) bezig met het opstarten van energieprojecten: o.a. energie uit houtige biomassa, energieopwekking met zonnepanelen, energie uit water en wind. Ook is de opzet van het energiehandelsbedrijf uitgewerkt en is de vormgeving van de ledenparticipatie aangepakt.

Er wordt samengewerkt met professionele partijen, zoals HAS Hogeschool, Rijkswaterstaat, Ecopower om kennis te delen en zaken te toetsen op haalbaarheid. HilverStroom & Gas is “geadopteerd” door Ecopower, welke een grote vlucht neemt in België. DIt in het kader van het REScoopproject.

Het eerste zonnepanelenproject in 2012 is uitgevoerd met 3 professionele lokale ondernemers zodat de juiste deskundigheid aan tafel zit en we de leden al professioneel kunnen ‘ontzorgen’. Een volgende stap is het verder professionaliseren van de organisatie. Er vindt een oriëntatie plaats op het aantrekken van een professionele, betaalde, projectleider.

6. Aantrekkingskracht

Het succes van dit initatief is de samenwerking met anderen. Er wordt samenwerkt met de vele belanghebbenden op lokaal, regionaal en (inter)nationaal niveau. De provincie en gemeente zijn belangrijke gesprekspartners. Na een eerste bijeenkomst in 2012 meldden ruim 40 vrijwilligers zich om gezamenlijk inhoud te geven aan de coöperatie. Dit resulteerde in veel innovatieve ideeën die getoetst worden op haalbaarheid.

Diverse professionele partijen gaven ondersteuning om de communicatiemiddelen mee vorm te geven (huisstijl, website, flyers etc). Ook de lokale en regionale media zijn zeer bereid om HilverStroom & Gas aandacht te geven.

De laatst georganiseerde bijeenkomst over zonnepanelen trok meer dan 200 geïnteresseerden. Dit heeft geresulteerd in 13 gerealiseerde projecten, 175 panelen, goed voor 36.000 kwh per jaar. Maart/april 2013 start het tweede zonnepanelentraject.

7. Exploitatie

Vorig jaar zijn we gestart met het eerste zonnepanelen-project en zijn de eerste leden lid geworden. Ook kunnen leden op korte termijn duurzame energie afnemen van de coöperatie die in eerste instantie zoveel mogelijk lokaal via een energiemaatschappij zal worden ingekocht totdat uit eigen productie kan worden geleverd. Momenteel wordt een businessplan geschreven waarin de mogelijkheden van de energieopwekking en levering worden uitgewerkt.

8. Regio

Gemeente Hilvarenbeek: Baarschot, Biest-Houtakker, Diessen, Esbeek, Haghorst, Hilvarenbeek.

9. Energiebron en techniek

Zonne-energie: in 2012 is het eerste zonnepanelenproject uitgerold met medewerking van lokale installateurs. Er zijn meerdere onderzoekstrajecten uitgevoerd om te komen tot een concrete aanpak. Er is een uitvoerige studie gedaan naar de levering van warmte naar bedrijven en woningen vanuit een biogas installatie in Esbeek. Ook is in kaart gebracht hoe hout uit landgoederen in combinatie met snoeihout van de gemeente verbrand kan worden in grote houtkachels voor levering van warmte aan publieke gebouwen. Drie organisaties in de gemeenten zijn hierin geïnteresseerd).

De laatste stand van zaken van de coöperatie is te vinden via deze link.

10. Kennis delen

HilverStroom & Gas is aangesloten bij het interregproject Rural Alliances. Onder andere via dit platform worden er contacten gelegd.

In Oktober 2012 ontvingen we een groep internationale gasten om kennis te delen en om kennis te verrijken, hier de link naar het document.

HilverStroom & Gas is aangesloten bij EDC Centraal. Verder wordt er veel kennis uitgewisseld met andere lokale energieinitiatieven én met andere burgeinitiatieven. Een mooie ontwikkeling is de samenwerking Hilverglas i.o., een initiatief om glasvezel te organiseren in de gemeente Hilvarenbeek. Deze coöperatie zal als zusje van HilverStroom & Gas aan de slag gaan.

Naast fysieke ontmoetingen zoeken we ook de dialoog met onze omgeving via internet:

  • www.hilverstroom.nl
  • www.facebook.nl/hilverstroom
  • www.twitter.com/hilverstroom

11. Overtuig de jury

De gemeente Hilvarenbeek ligt in de Kempen, een regio waar er vele voorbeelden zijn van de doe-democratie. De initiatieven dragen allen bij aan het leefbaar houden van de omgeving en daarmee de lokale en regionale kracht te versterken. Dit draagt bij aan een prettige woon en werkomgeving.

Hilverstroom & Gas werkt aan het mede mogelijk maken van een energieneutrale omgeving door gebruik te maken van de energie, de kennis en het netwerk van de lokale omgeving. Gezien de grote opkomst bij bijeenkomsten, het enthousiasme van de vrijwilligers en het grote zelf-organiserend vermogen van HilverStroom & Gas is het een prachtig initiatief met potentie.

12. Beeldmateriaal