Nieuwe inzending P-NUTS Awards 2015: 40ste inzending P-NUTS Awards: “Solyluna”
Website: http://www.solyluna.nu/
Naam inzender: Marjon Boers
Categorie: Mooiste Bewonersinitiatief Award
Beschrijving:
Grote scholen missen de boot voor duurzame energie. Dit komt omdat zij een te lage prijs voor stroom betalen om een zonnedak terug te verdienen. In Utrecht is daarvoor een oplossing bedacht. Door een actie op de drie basisscholen in de Utrechtse wijk Lunetten te combineren met particulieren in de wijk wordt onderzocht of de scholen toch zonnepanelen kunnen plaatsen. Een initiatief dat start op school heeft als groot voordeel dat het vertrouwen oproept. Ook biedt het een communicatieplatform voor deelnemers om hun ervaringen met anderen te delen. De bewoners worden geprikkeld om een stap te zetten op het gebied van energiebesparing. In ruil daarvoor krijgen de bewoners uit Lunetten een collectiviteitskorting én geeft de leverancier een gratis zonnedak aan de scholen.
Context en/of korte geschiedenis:
Grotere scholen vallen buiten de huidige projecten voor zonne-energie omdat zij een te lage stroomprijs betalen. Ondanks het hoge energiegebruik wil een aantal scholen heel graag zonnepanelen plaatsen. Omdat het schone en duurzame energie is. Maar ook om de kinderen een goed voorbeeld te geven. Deze scholen willen op milieugebied hun maatschappelijke rol in de wijk invullen. Door zelf het goede voorbeeld te geven met verduurzamen en tegelijkertijd als inspirator te fungeren voor de wijk.
Het idee van SolyLuna is dat een groep ouders/wijkbewoners samen zonnepanelen aanschaft. Hiermee verlaag je de drempels voor individuen om zonne-energie toe te passen. Door collectief in te kopen wordt er bespaard op de kosten. De ouders en de scholen worden ontzorgd en mogelijke drempels worden verlaagd. De scholen krijgen het voordeel van de collectiviteitskorting – in natura – in de vorm van gratis zonnepanelen op hun daken. De elektriciteit die daaruit voortkomt vermindert de kosten van de scholen en komt ten goede aan het onderwijs. De hoeveelheid opgewekte energie wordt op een speelse manier gepresenteerd aan de leerlingen. Op een verbruiksinformatie paneel kunnen ze zien hoeveel energie er wordt opgewekt en verbruikt. Kinderen in de hogere groepen volgen een lesprogramma waar duurzaamheid deel van uitmaakt.
De achterliggende gedachte van dit project is dat ouders hun school een warm hart toedragen en vrijwillig willen bijdragen aan verlaging van de energiekosten. De energiebesparing komt ten goede aan de school en leidt tot extra financiële ruimte voor het onderwijs aan hun kinderen.
Organisatievorm:
Het initiatief is een bewonersinitiatief. Voor de praktische organisatie en uitvoering is er een projectteam aangesteld en is de zonnecommissie opgericht. Deze commissie bestaat uit de schooldirecteuren, de staffunctionarissen huisvestingszaken van de schoolbesturen, de conciërges van de scholen, ouders vanuit MR en OR en het drieledige projectteam van Solyluna.
Het projectteam werd bijgestaan door vrijwilligers. In de zonnecommissie is de procedure besproken en afgestemd. In een later stadium zijn de gunningscriteria en minimum eisen voor het Programma van Eisen opgesteld. Het concept is in de commissie zorgvuldig doorgenomen. Ook heeft een jurist dit hele programma kritisch bekeken. Nadat alle aanvullingen en opmerkingen verwerkt waren, is het opgestuurd naar vijf aanbieders van zonnepanelen. Er is bewust gekozen om niet alleen de grote en bekende namen te selecteren, maar ook juist om de middelgrote en kleine bedrijven een kans te geven. Na de deadline heeft het projectteam een overzicht gemaakt van alle ingediende offertes. Vervolgens is dit overzicht met de zonnecommissie besproken, vergeleken en gewogen op basis van de minimumeisen, gunningscriteria, prijzen en eventuele extra’s.
Van alle aanbieders zijn de prijzen vergeleken van: particulier prijs, excl. BTW, incl. korting, voor 750 panelen, gift aan de scholen, opbrengst/jaar/kWh. Op basis van deze prijzen is de totale beoordelingsprijs vastgesteld en is de ‘winnende’ leverancier gekozen. Dit bedrijf heeft de panelen bij de particulieren en de scholen geplaatst.
Financiering:
De vraag was: zijn mensen éérder bereid zonnepanelen aan te schaffen als de school er ook baat bij heeft? Is het schoolplein een goede plek om elkaar te benaderen? De gemeente Utrecht was daar ook benieuwd naar en steunde deze pilot via het Initiatievenfonds Utrechtse Energie. Deze subsidie betreft een vergoeding voor de kosten van het inhuren van professionals, juridisch advies, maken van een website en andere publiciteitskosten.
De deelnemers hebben uiteraard hun eigen zonnepanelen gefinancierd en indirect de panelen voor de scholen.
De scholen hebben het monitoring systeem gefinancierd.
Professionaliteit:
Het initiatief zelf heeft geen betaalde werknemers. Het initiatief heeft professionals ingehuurd die betaald zijn. Het projectteam heeft echter veel meer uren gemaakt dan dat het hiervoor betaald kreeg.
Aantrekkingskracht:
Mede op voorspraak van de school is een opzet gemaakt voor een publiciteitscampagne. Via verschillende kanalen en op meerdere manieren is de wijk bereikt met de boodschap dat de school “gaat voor duurzaam en daar de wijk bij wil betrekken”.
Bekendheid genereren verliep via schoolfeesten en een kraampje op de Wijkdag, posters in de wijk, facebookpagina’s en twitterberichten van ouders en wijkbewoners; de nieuwsbrieven en websites van de scholen, schoolbesturen en gemeente. Er zijn persberichten verstuurd naar RTV-U, wijkkranten en plaatselijke fora en bladen zoals AD/Utrechts Nieuwsblad en Stadsblad Utrecht. Er zijn twee flyer-acties geweest, waarbij alle kinderen van de groepen 6,7, en 8 meegeholpen hebben- bijgestaan door enthousiaste vrijwilligers.
Geïnteresseerden konden tijdens Gluren bij de buren informatie krijgen en praktische zaken uitwisselen met wijkbewoners die al zonnepanelen hebben. Daarnaast zijn er informatie- avonden georganiseerd op de scholen.
Solyluna is opgenomen op de digitale kaart bij de duurzaamheid initiatieven van de gemeente Utrecht. http://objectdesk.gemgids.nl/Publication/Site/319
Exploitatie:
De kosten zijn te verdelen in projectkosten van het initiatief zelf en de kosten van het aanschaffen in installeren van zonnepanelen.
De projectkosten van Solyluna bedragen 10.000 euro.
De actie heeft 28 daken opgeleverd met een totaal van 253 zonnepanelen (kosten € 113.400,-).
Voor de deelnemers betekende dit een kortingspercentage van 5%. De scholen hebben door de actie 17 gratis panelen gekregen (waarde ca. € 5.600,-) die samen 4370 Wp opbrengen. Dat levert per jaar een besparing op van € 895,- en in totaal een besparing van ruim € 20.000,-
Solyluna heeft dus geleid tot 253 + 17 = 270 zonnepanelen in de wijk Lunetten. Dit aantal panelen levert onderstaande CO2 besparing in Lunetten op:
• 270 * 260Wp* 0,85 = 59.670 kWh/jaar
• 59.670 * 15 = 895.050 kWh/15jaar
• 895.050 * 0,492 kilogram CO2 = 440.365 kilo CO2 besparing/15 jaar
Regio:
Het initiatief heeft plaatsgevonden in de Utrechtse wijk Lunetten.
Energiebron en techniek:
De belangrijkste energiebron in dit initiatief is zonne-energie.
Kennisdelen:
Informatie over het initiatief is te vinden op de website van Solyluna www.solyluna.nu
Het initiatief is ook opgenomen op de digitale kaart bij de duurzaamheid initiatieven van de gemeente Utrecht: http://objectdesk.gemgids.nl/Publication/Site/319.
De kaart is op 26 mei 2014 gelanceerd. Solyluna heeft op deze dag in de Jaarbeurs een korte presentatie van het project gegeven.
In het najaar van 2014 zijn er door het Utrechts Duurzaamheids Consortium (UDC), in samenwerking met de gemeente Utrecht en energieambassadeurs bewonersbijeenkomsten georganiseerd over energiezuinig wonen. Solyluna is gevraagd hier bij te zijn en heeft op deze bijeenkomsten een presentatie gegeven van het project.
Solyluna werd gecombineerd met een kunstinstallatie van Stichting Go APE ! www.goape.nu onder de naam “De energiebron van Lunetten” en de energiegame “Energytown” die tot verdere bewust¬wording rond energie en duurzaamheid aanzetten.
Overtuig de jury:
80% van de scholen valt buiten de huidige projecten voor zonne-energie omdat zij een te lage stroomprijs betalen. Ondanks het hoge energiegebruik wil een aantal scholen uit educatief en maatschappelijk oogpunt heel graag zonnepanelen plaatsen.
Dit initiatief heeft aangetoond dat de school toch een zonnedak kan krijgen door goodwill te mobiliseren bij de ouders en in de wijk.
In het geval van Solyluna hebben de scholen zelfs een gratis zonnedak gekregen waarmee ze in totaal 20.000 euro besparen. Dit geld komt ten goede aan het onderwijs en aan de kinderen.
Traditioneel gezien denken mensen alleen maar in terugverdientijd. Dit initiatief laat zien dat duurzaamheid meer is dan geld verdienen. Dankzij deze actie zijn er 28 +1 zonnedaken in de wijk gekomen. De scholen hebben hun maatschappelijke rol in de wijk ingevuld en de ouders en wijkbewoners hebben op een leuke manier met elkaar samengewerkt.
Door deze aanpak via de school, de wijk, de combinatie met milieueducatie en de koppeling aan een energieke kunstinstallatie is ervoor gezorgd dat het geen eenmalige duurzaamheid initiatief is en is er een groter bereik gerealiseerd.