Naam van het project: MENSenergie

Initiatiefnemer : Stichting Lokaal Ideaal Makkinga (hierna: SLIM)

Categorie : Wij Krijgen Kippen – Mooiste Idee Award

1. beschrijving Project
Crises maken mensen creatief: er komt MENSenergie beschikbaar.
De enige energievorm die wezenlijke transitie mogelijk maakt.
SLIM gaat zich primair focussen op mobiliseren en kanaliseren van MENSenergie, fysische energie-vormen volgen dan ‘vanzelf’.

Met de start van MENSenergie start zij 3 laagdrempelige, (eigen)wijze, enthousiasmerende ENERGIEPROJECTEN voor uiteenlopende doelgroepen.

  • zelfbouw thermische zonnepanelen: SLIM verwierf zelfbouwsysteem waarmee in Oostenrijk, Italië (  33.000 m2!) en België collectoren particulier zijn gebouwd, eerste zelfbouwweekeinde in mei.
  • biomassa onderzoek / implementatie van winning, droging (restwarmte operationele biovergister ), pelletering/ torofactie en gebruik van lokale houtfracties;
  • elektrische motorcross: internationale Prikkedamcross/Makkinga op electriciteit uit lokale operationele biovergister

2. doel

SLIM wil bewust maken dat transitie enorme kansen biedt voor elk individu en gemeenschap doordat die de regie weer in eigen hand kan nemen, MENSenergie gaat dat operationaliseren. Door lokale kennis, kunde en vaardigheden/ arbeid vrij te maken en  te stroomlijnen voor onbaatzuchtige initiatieven ontstaan energieopwekkende projecten die opnieuw MENSenergie vrijmaken, die leidt tot  nieuwe actie. Met deze positieve energiespiraal, die bij voldoende gang en massa tot vliegwiel wordt, wordt (ondermeer energie)onafhankelijkheid nagestreefd: MENSen nemen de regie weer over. SLIM zit in ‘kwetsbare spiraal-fase’. Dit voorjaar krijgen Dorpstuinderij (1 ha!), Lokale Handel (dorpswinkel / streekmarkt) en coöperatieve Cranberrieteelt (3 ha!) gestalte. Het vliegwiel start hiermee op en neemt lokaal ‘’Energiebedrijf MENSenergie’ (zelfbouw zonnepanelen/ lokaal pelleteren biomassa/  elektrisch crossen) voor  uiteenlopende doelgroepen in haar gang mee. Deelprojecten zijn minimaal kostendekkend.

  • Na vervaardiging van  320 exemplaren is het break-even point van het project zelfbouwzonnepanelen al bereikt. Eigenaren verdienen binnen 6 á 10 jaar hun investering terug waarna elke zonnestraal pure winst is.
  • Op een SLIMme manier aanwenden van biomassa en ‘restwarmte’ is (bij stijgende energieprijzen) al snel winstgevend.
  • Elektrische motorcross levert vanaf dag één recreatief plezier: winst door verlies (aan stank en lawaai) en nieuwe arrangementen geboren.

 

3. context, planning

Reden: alleen met deelprojecten die mensen echt raken kan bewustwording worden geactiveerd. De energieprojecten van MENSenergie voldoen hier zeer aan: zijn zeer lokaal, transparante terugverdienopties, zeer verschillende (en daarmee verbindend doelgroepen aansprekend.

De klanten zijn de deelnemers waarvan de meesten zelfs fabrikant: eigen collectoren gebouwd met eigen mensenergie, pellets uit eigen omgeving gedroogd met lokale restwarmte, crossplezier zonder overlast op stroom uit lokale mest. Vrijwel ieder huishouden is daarmee potentieel deelnemer.

Planning: Gestart wordt met zelfbouw zonnecollectoren: eerste zelfbouwweek-einde vooralsnog  28/29 mei a.s. De animo is groot en al bovenlokaal (ook tijdens E-Lokaaldag, dec 2010!). Na opstartweekeinde (20 collectoren) vindt regionale opschaling, 6 sessies van 50 collectoren, plaats.

In 6 á 10 jaar kan de (collectief voorgefinancierde?) investering  worden terugverdiend. Het plezier en de napret wordt echter per direct geoogst!

Studententeam HanzeHogeschool enquêteren/ kwantificeren in april de animo voor pelletkachels. Tegelijkertijd stemt de  Werkgroep Biomassa/ Pelleteren de droogtechniek af op de Makkingaster biovergister. Operationeel aanstaande winter. Gesprekken met crossvereniging en motorcrossbonden vinden plaats.

MENSenergie wordt, nu nog onderdeel van SLIM, een eigen entiteit.

SLIM beschikt voor dit projectonderdeel over beperkt ontwikkelbudget vanuit SMOM (min. VROM). MENSenergie laat deze middelen op termijn terugvloeien.

4. organisatiestructuur

Komende half jaar vormt MENSenergie een 100%-dochter van SLIM, die de voorfinanciering/organisatie van de productiestraat en van de eerste 20 panelen voor haar rekening neemt.

Gesprekken vinden plaats met vertegenwoordigers van provincie Fryslân en Friese MilieuFederatie over mede- en/of voorfinanciering van de tweede sessie (300 panelen). Mogelijk dat deze partijen een (indirecte) positie nemen in de nieuwe entiteit (Stichting?) MENSenergie van maximaal 49%.

5. Bron

Primaire bron van MENSenergie is “ geestdrift en enthousiasme” waarmee lokale energievormen (zonne-instraling, biomassa, restwarmte en biovergisting) worden aangewend.

6. technische schets

zelfbouw zonnecollectoren:
Het belangrijkste ‘product’ bestaat niet uit de techniek maar uit het proces om samen collectoren te bouwen. Je arriveert zaterdagochtend blanco en vertrekt zondagavond met een zeer voldaan gevoel,  nieuwe contacten en…. ..twee zonnecollectoren van samen 2,8 m2. Om een beeld te schetsen een impressie die ondergetekende maakte tijdens ‘’zijn’’ zelfbouwweekeinde in België.

 

 

 

De productiestraat is mobiel en kan op vele locaties worden ingezet.

De eerste (overdracht)sessie vindt plaats in de loods met spuitcabine(!) van de Makkingaster aannemer, bij

mooi weer natuurlijk buiten. Deze feestelijke opstart wordt mogelijk gecombineerd met de officiële opening van de Dorpstuinderij, inclusief publiciteit via nationale (Belgische en Nederlandse) media.

 

 

biomassa/ pelleteren:

De meeste benodigde onderdelen voor het pelleteerproces zijn reeds in het dorp aanwezig (2 pelleteermachines, logistiek materieel), inclusief veel biomassa (houtopstanden) en restwarme (650C) van de biovergister.

Tevens wordt onderzocht of, als bijproduct, plaatselijke grasdrogerij via torrefactie hoogcalorische briketten kan leveren.

elektrische motorcross:

De internationaal bekende motorcrossbaan Prikkedam/ Makkinga biedt de gelegenheid om deze nieuwe tak van sport (EMX) snel onder de aandacht van een specifieke doelgroep te brengen.

Alles is aanwezig: baan, stroom van biovergister en een willig bestuur. Het EMX demoteam wordt uitgenodigd. KTM- motoren komen dit jaar op de markt.

7. investering en exploitatie

Geef een indicatie van de investeringskosten en geef aan wie de exploitant van het energiebedrijf is.

MENSenergie wordt vooreerst geëxploiteerd door SLIM. Potentiële winst uit zelfbouwcollectoren zal, na opschaling, worden aangewend voor onderzoek en totstandbrengen van de beide overige energieprojecten. Vooreerst geldt onderstaande exploitatie als basis voor de productie/ afzet van 320 panelen.

Ondernemingsplan evt op aanvraag beschikbaar bij SLIM.

[JURY!] Let op, cijfers worden separaat verstrekt! Pauline]

8. overtuig de jury
(Stichting i.o.) MENSenergie gaat focussen op laagdrempelige,enthousiasmerende, vooral leuke, effectieve en economisch relevante ENERGIEPROJECTEN, in en om het eigen huis/ dorp.

Dit met name om mensen wezenlijk te raken, hun energie te bundelen, de regie te nemen en het duurzaamheidsdenken en -doen tot dagelijkse bezigheden te maken. Duurzaam blijkt dan leuk en rendabel, waardoor men ook open staat voor verdergaande duurzaamheids- en transitieprincipes.

Met als grote trekker ‘zelfbouwweekeinden van thermische zonnecollectoren’ worden ‘pelleteren van biomassa’ en ’elektrische motorcross’ meegenomen:

een mix van doelgroepen, inzicht , wederzijds begrip en synergie tot gevolg.

Alles op lokaal schaalniveau van 1.040 inwoners.

In geval MENSenergie de P-NUTS award 2011 wint zal de publiciteit twijfelaars inzake duurzaamheid doen beseffen dat:

  • de belangrijkste energie die van mensen zelf is;
  • lokale duurzaam-denken-en-doen projecten leuk en lucratief kunnen zijn;
  • ieder dorp over eigen mogelijkheden/ kwaliteiten beschikt;
  • bottom-up energieprojecten grote kansen bieden: regie nemen is devies.

 

MENSenergie zal komende maanden publiciteit genereren doordat opschaling van ‘zelfbouw zonnecollectoren’ aan de orde zal zijn hetgeen desgewenst mede kan afstralen op NEWNRG, E-lokaal, Duurzame Dorpen e.d.

In ieder geval op de lokale energie-initiatieven in het algemeen.

En er komen nu wel erg veel  ontwikkelingen bij elkaar (lokaal en bottom-up, kleinschalig,dichtbij mensen en economisch aantrekkelijk)

 

 

Visueel materiaal

Om de jury een beter idee te geven van het initiatief is het mogelijk om een site, foto’s en/of filmmateriaal te vermelden. U kunt hier de URL invullen waar dit materiaal te bekijken is: Het beschikbaar stellen van visueel materiaal is optioneel. Let op: ga ervan uit dat de jury dit materiaal niet hoeft te bekijken, uw tekst hierboven geeft de essentie en dat is waar de jury op beoordeelt!

Onze zuiderburen maakten een u-tube-filmpje en stelden een zeer overzichtelijke brochure op over de achtergronden van de zelfbouwcollector.

 

Download brochure: www.kwb.be/documents/zonnecollectoren2009.pdf

De brochure telt 8 pagina’s waarvan het voorblad hier is afgebeeld:

Achtergronden over SLIM zijn te vinden op de, nog in aanbouw zijnde site:

www.SLIMmakkinga.nl