Nieuwe inzending P-NUTS Awards 2015: 57ste inzending P-NUTS Awards 2015: “de Stroomfabriek”
Website: http://stroomfabriek.nu
Naam inzender: EigenWijkse Energie Coöperatie
Categorie: Mooiste Regionale Samenwerking Award, Mooiste Bewonersinitiatief Award, Mooiste Coöperatie Award

Beschrijving:

Doel van het project van Steenoven naar Stroomfabriek’ is om met gebruik van lokaal geld en lokale mensen een lokale energiebron te ontwikkelen: 500 zonnepanelen op de Rijksmonumentale steenfabriek Bosscherwaarden.

De lokatie wordt ter beschikking gesteld door het Utrechts Landschap, eigenaar van de Bosscherwaarden. De zonne-energie installatie zal worden geplaatst, onderhouden en geëxploiteerd door de EigenWijkse Energie Coöperatie, opgericht in 2013.

Het vermogen is 130 kWp en de jaarlijkse stroomopbrengst circa 120.000 kWh.

Context en/of korte geschiedenis:

Middenin het rivierenlandschap van de Nederrijn/Lek ligt de steenfabriek Bosscherwaarden, nu een Rijksmonument. Sinds 1927 zijn in de fabriek vele stenen gebakken. Het is echter alweer een tijd geleden dat de laatste steen lag te drogen. In 2009 is de steenfabriek door Utrechts Landschap grootschalig gerenoveerd. Sinds die tijd heeft de Bosscherwaarden een belangrijke recreatieve en cultuurhistorische functie: bezoekers kunnen er uitwaaien, van het rivierenlandschap genieten en meer te weten komen over dit bijzondere, industriële erfgoed.

Met dit project geven we een nieuwe, toekomstbestendige functie aan de steenfabriek. 500 zonnepanelen op het daarvoor perfect gelegen zuidelijke dak. Dit doen we samen met bewoners uit de gemeente Wijk bij Duurstede. Bewoners ‘kopen’ de panelen en worden daarmee stroomfabrikant. Zo vragen we niet alleen aandacht voor het belang van duurzame lokale energieopwekking, maar betrekken we alle inwoners van de gemeente bij het unieke Wijkse erfgoed in het rivierenlandschap.

Organisatievorm:

Het initiatief is in nauwe samenwerking door het Utrechts Landschap en de EigenWijkse Energie Coöperatie ontwikkeld. Daarbij heeft de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen adviseurs van Arcadis ter beschikking gesteld voor onder meer constructieberekeningen, marketing en communicatie, aanvragen Omgevingsvergunning en begeleiden bij het opstellen van de business case.

De EigenWijkse Energie Coöperatie is een lokale energie coöperatie met momenteel 140 leden.

Financiering:

De Stroomfabriek wordt geheel met eigen vermogen gefinancierd. Op 25 oktober 2014 is het project aan de bevolking van Wijk bij Duurstede gepresenteerd. Met presentaties van onder meer Reinier van den Berg (de weerman) en Saskia van Dockum (directeur/rentmeester van het Utrechts Landschap) werd het publiek enthousiast gemaakt om voor € 350 per stuk één of meer panelen te financieren.

Alleen leden kunnen investeren. In 3 weken waren alle panelen gereserveerd. Op 3 november 2014 is SDE aangevraagd en wel de 6e tranche (14,7 cent/kWh). Uit de business case blijkt dat we op die manier een financieel rendabel project hebben dat over 25 jaar een interne rentevoet van 2 tot 4 % laat zien. De investering is in ongeveer 13 jaar ‘terugverdiend’. Op 17 maart 2015 werd duidelijk dat we inderdaad de gevraagde subsidie krijgen.

Professionaliteit:

Omdat we in een vroeg stadium het project hadden voorgedragen voor het KNHM project ‘Kern met Pit’ werden we geselecteerd om gratis professionele ondersteuning te mogen lenen van Arcadis. Ook binnen Utrechts Landschap was professionaliteit beschikbaar voor het project. Voor het aan de man brengen van de panelen middels een publiekscampagne is voor een vriendenprijs een professionele grafisch ontwerper ingeschakeld. Ook de plaatselijke notaris heeft voor weinig zijn diensten aangeboden. Dankzij de nominatie voor de Energy Pit werd ook daar expertise verkregen.

Verder heeft de EigenWijkse Energie Coöperatie zelf (nog) geen betaalde functies. Wel is inmiddels een bedrijfsplan gemaakt dat er in voorziet dat we op termijn ook betaalde krachten aan het werk kunnen zetten.

Aantrekkingskracht:

Tot begin oktober 2014 hadden we 70 leden. Vanwege de publiekscampagne kregen we er in 3 weken 70 leden bij: een verdubbeling. In totaal 90 huishoudens hebben 1 of meer (maximaal 15) panelen besteld. Gemiddeld derhalve 5.5 paneel per huishouden. De gebruikte slogans waren ‘zonnepanelen zonder gedoe’, ‘beter dan de bank’ en ‘een energieke toekomst voor de Bosscherwaarden’. Naast de flyers was er informatie in de plaatselijke kranten en op onze eigen websites. Speciaal voor de Stroomfabriek werd een eigen website gemaakt.

Exploitatie:

De totale investering bedraagt € 175.000,– inclusief BTW. De jaarlijkse opbrengst bedraagt naar schatting 120.000 kWh. Dat levert de eerste 15 jaren dankzij de SDE ongeveer € 18.000 per jaar op. Daarna nog bijna € 8.000 per jaar. Jaarlijkse kosten bedragen ongeveer € 5.000 zodat er in de eerste 15 jaar jaarlijks ongeveer € 25 per paneel uitgekeerd kan worden.

Regio:

De opbrengsten van het project komen ten goede aan de gemeenschap van Wijk bij Duurstede. Van, voor en door de eigen gemeenschap is het motto. We maken gebruik van lokale bronnen, lokaal geld en lokale mensen.

Energiebron en techniek:

De Stroomfabriek maakt gebruik van zonnepanelen (260 Wp)

Kennisdelen:

De opgedane kennis is beschikbaar via onze websites, door overleggen en presentaties op diverse plekken en momenten en door directe uitwisseling.

Overtuig de jury:

Het project ‘van Steenoven naar Stroomfabriek’ is een aansprekend project. Het monumentale karakter van de oude ringoven, de ligging in het prachtige rivierenlandschap en de manier waarop de lokale gemeenschap dit project omarmd heeft maakt dat de Stroomfabriek een icoon van duurzaamheid wordt. Het was niet de meest gemakkelijke of voor de hand liggende keuze maar we zijn gegaan voor maximale uitstraling. Dat heeft ook geleid tot zeer scherpe aanbiedingen van lokale installateurs die graag zo’n mooi project in hun etalage willen hebben.

Dankzij deze uitstraling verwachten wij dat het project anderen inspireert om ook met duurzame energie aan de slag te gaan en tegelijkertijd hopen wij zoveel vertrouwen op te bouwen dat volgende projecten vlotter gaan.